Przypomnijmy, że pierwszy szpital w Białej Podlaskiej powstał pod koniec XVI wieku w 1593 roku, a ufundowała go Elżbieta Eufemia z Wiśniowieckich, natomiast po 35 latach w 1628 roku jej mąż Aleksander Ludwik Radziwiłł przekazał go na potrzeby nowo utworzonej Akademii Bialskiej, którą opisywaliśmy w poprzednim wydaniu Słowa Podlasia.
W tym natomiast opiszemy historię szpitala św. Karola Boromeusza, który pierwotnie pełnił funkcję klasztoru sióstr szarytek. Dokładnie 25 stycznia 1716 roku książkę Karol Stanisław Radziwiłł ufundował w Białej Podlaskiej drewnianą kaplicę i budynek, w którym miały rezydować Siostry Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo. Zostały one do miasta nad Krzną sprowadzone przez biskupa łuckiego i brzeskiego Aleksandra Wyrzykowskiego aż z Paryża. Miały tu prowadzić szpital i sierociniec, zajmując się początkowo 6 chorymi i 12 sierotami. W tym celu otrzymały dotację w postaci majątków radziwiłłowskich oraz zapisane w testamencie budynki i place.
W 1728 roku Anna z Sanguszków Radziwiłłowa ufundowała nowy, murowany budynek w stylu barokowym na planie nieregularnego czworoboku, by powiększyć możliwości szpitala i sierocińca. Liczba podopiecznych sióstr szarytek zwiększyła się do 60 sierot, a przy sierocińcu powstał też szpital dla wdów. Nowy obiekt powstał w stylu barokowym na planie nieregularnego czworoboku, z wewnętrznym kwadratowym dziedzińcem , frontem skierowanym na południe.
Z kolei w 1749 książę Hieronim Radziwiłł zapisał szarytkom również majątek Mokrany.
W XVIII/XIX wieku od zewnętrznej strony dobudowano do szpitala skrzydło północno-zachodnie, a od południa klasycystyczny portyk, poprzedzający wejście do budynku głównego, wsparty na dwóch parach kolumn toskańskich. Z lewej strony budynku znajduje się natomiast połączona z nich kaplica.
Podczas okupacji austriackiej w latach 1795–1809 szpital pełnił funkcję domu opieki dla sierot, chorych i ubogich, których przyjmowano tu bezpłatnie.
W 1884 roku, po usunięciu przez Rosjan siłą Sióstr Miłosierdzia, budynek został carskim ukazem z 31 grudnia zamieniony na prawosławny klasztor i szpital pod wezwaniem św. Marii Magdaleny. W 1915 roku, podczas działań wojennych prawosławne mniszki uciekły, a w opuszczonym szpitalu Niemcy urządzili w budynku wojskowy lazaret. W 1918 roku, po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, budynek trafił pod zarząd Powiatowego Związku Samorządowego jako publiczny. Powróciły też w roli pielęgniarek szarytki, a szpital otrzymał nazwę św. Karola Boromeusza i miał początkowo 15 łóżek.
(...)
Cały artykuł przeczytacie w papierowym i elektronicznym wydaniu Słowa Podlasia z 28 grudnia
Napisz komentarz
Komentarze