Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
piątek, 29 marca 2024 14:44
Reklama
Reklama baner reklamowy word biała podlaska

Ludzie stąd: Mojego ojca nazywali kułakiem

Wiesław Łuć, sekretarz bialskiego oddziału Krajowego Związku Dzieci Wojny, wspomina swojego ojca Józefa, który służył w 26. Pułku Ułanów Wielkopolskich. Musiał się ukrywać, gdyż chciano go pojmać za wysadzanie pociągów w czasie II wojny światowej. Opowiada też o grabieżach band złożonych ze zbiegłych jeńców sowieckich i o kuzynach, z których jeden zginął w Katyniu, a drugi był Żołnierzem Niezłomnym.
Ludzie stąd: Mojego ojca nazywali kułakiem

Sekretarz bialskiego oddziału Krajowego Związku Dzieci Wojny urodził się 11 września 1944 r. w Perkowicach, w rodzinie Józefa i Janiny z Makowskich, którzy mieli 27-hektarowe gospodarstwo. Miał o 11 lat starszą siostrę Halinę. Jego ojciec Józef przyszedł na świat w 1907 r. i jako młodzieniec służył w 26. Pułku Ułanów Wielkopolskich w Baranowiczach. Zajmował się obsługą karabinów maszynowych. 28 sierpnia 1939 r. zaczął pracę jako policjant w posterunku w Janowie Podlaskim. Po agresji Niemiec na Polskę, mundurowi ewakuowali się na wschód.

Zanim odjechali każdy z nich zabrał coś, co miało mu przypominać wolną ojczyznę. Józefowi przypadła pieczęć komisariatu, którą do lat siedemdziesiątych, ukrywał nawet przed synem. Dziś stanowi cenną pamiątkę rodzinną. Wraz z innymi policjantami zatrzymał się po drodze w leśniczówce, tam z radia dowiedział się o napaści Sowietów. Gdy policjanci wyruszyli w dalszą drogę, spotkali radziecki patrol. Zaryzykowali i założyli służbowe czapki, udając, że przemieszczają się służbowo. Nie zostali zatrzymani.

Po tym zdarzeniu zdecydowali, że każdy samodzielnie będzie się starał dotrzeć do bliskich. Ojciec Wiesława pojawił się w domu, dopiero w październiku 1939 r. Był zarośnięty, obdarty i zawszony, więc rodzina ledwie go poznała. - Później opowiadał, że musiał się ukrywać, zwłaszcza przed Ukraińcami, którzy wydawali Polaków, ale nie zdradził zbyt wiele szczegółów, widocznie w czasie tułaczki wiele wycierpiał – zauważa Wiesław Łuć.

Partyzanci wysadzali pociągi 

Partyzanci najczęściej podkładali ładunki wybuchowe pod niemieckie pociągi na moście nazywanym „Metlany”, gdyż był słabiej chroniony. – Przez Perkowice przebiegała linia kolejowa Biała Podlaska – Terespol – Brześć, więc Niemcy tędy często przewozili cenne dla nich towary, w tym paliwo i broń, ale też artykuły spożywcze. W związku z tym postanowili wysadzać składy - mówi. Na drugim moście zawsze było wielu żołnierzy, którzy mieli działo i karabiny maszynowe. Mimo to, Polacy sprawdzali czy uda im się wysadzić pociąg, także i tam.

Wkrótce okupanci uznali, że partyzantom pomagają mieszkańcy Perkowic, albo to oni sami wysadzają pociągi. Józef Łuć widząc zwiększającą się liczbę żołnierzy w okolicy wsi, domyślił się, że za chwilę zacznie się łapanka, po czym ostrzegł sąsiadów, a sam ukrył się w stodole. Po niepełnej godzinie do domu Łuciów przyszli Niemcy. Spytali Janinę, gdzie jest mąż. Odpowiedziała, że pojechał po sprawunki do Białej Podlaskiej. Wtedy rozzłoszczeni gestapowcy rzucili na podwórko granat, licząc na to, że gospodarz słysząc huk, wybiegnie ratować bliskich. Ten jednak nie opuścił kryjówki.

Tego dnia okupanci zebrali kilkadziesiąt osób z całej wsi i zarządzili, iż młodzi pojadą do więzienia w Białej Podlaskiej, które mieściło się w dawnej fabryce Raabego, a starsi wrócą do domów. Zaznaczyli też, że jeżeli tej nocy nie zostanie wysadzony żaden pociąg, będzie to dla nich sygnał, iż pojmali winowajców. Z tego też powodu wszyscy ujęci zostaną na drugi dzień straceni.

Za kontyngent dawali wódkę

- Ojciec nie spał całą noc i nasłuchiwał czy pociąg zostanie wysadzony. Nagle, o godz. 2 w nocy, rozległ się huk. Ktoś podłożył ładunki wybuchowe na moście – wyjawia Wiesław Łuć. Po tym Niemcy przywieźli z powrotem mieszkańców Perkowic, kazali stanąć im w szeregu i ustawili karabiny maszynowe, jakby planowali ich rozstrzelać. Wtedy za skazanymi wstawił się niemiecki oficer nadzorujący ochronę mostu, który zapewnił, że zawsze był dobrze traktowany przez miejscowych, którzy chętnie dawali mu mleko, jajka, masło i inne produkty. Przekonywał też swych rodaków, że pewnością ludzie ci nie zajmują się sabotażem. Jeńcy zostali wypuszczeni.

- Bywało, że Niemcy zabierali zwierzęta hodowlane i mieszkańcom wsi. Konieczne było też dostarczanie kontyngentu czyli produktów rolnych, w tym zboża, mięsa, mąki. Żołnierze kolczykowali też świnie, by wiedzieć, ile kto ma trzody i móc zabrać zwierzęta, gdy urosną. W zamian dawali wódkę tzw. kontyngentówkę. Wydaje mi się, że było to robione specjalnie, żeby rozpijać naród, a dzięki temu łatwiej przekonać do swoich zarządzeń – uważa Wiesław Łuć. Przypomina też, że w pobliżu Perkowic, w Kaliłowie powstał obóz jeniecki. (...)

Cały artykuł przeczytacie w papierowym i elektronicznym wydaniu Słowa Podlasia, z 1 września


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
Reklama
Reklama
Reklama
KOMENTARZE
Autor komentarza: ksiądz IgnacyTreść komentarza: Ulica ma być nazwana imieniem wielkieg i zasłużonego Polaka. Takim Polakiem jest Świętej Pamięci Generał Wojciech Jaruzelski.Data dodania komentarza: 29.03.2024, 10:45Źródło komentarza: Chcieli nadać nazwę ulicy. Musieli wycofać uchwałęAutor komentarza: Nie rucia nogaTreść komentarza: Ta czarna zaraza zawsze i wszędzie musi się wpierdzielać w każdy aspekt życia człowieka. Tak nazwijmy nową ulice imieniem jakiegoś pajaca z krzyżemData dodania komentarza: 29.03.2024, 08:14Źródło komentarza: Dwóch kandydatów na patrona mostu na KrznieAutor komentarza: kibic PodlasiaTreść komentarza: Do Zakrzesia: To proszę wymienić choć jednego reprezentanta Polski z radzyńskiej Akademii oraz sezony, w których drużyny z niej grały w Centralnej Lidze Juniorów. O ile wiem, to odpowiedź będzie brzmiała - ZERO.Data dodania komentarza: 28.03.2024, 23:21Źródło komentarza: Szymański i spółka wywalczyli finały MEAutor komentarza: czyTTreść komentarza: Nie wiem o czym ga da l i. Chyba o wyborachData dodania komentarza: 28.03.2024, 19:13Źródło komentarza: Dyskutowali o tym, jak pomóc zdolnym uczniomAutor komentarza: czy TTreść komentarza: Jeśli most ma łączyć, to nie te raczej: Jozafat zapoczątkował rozwój polonizacji Lićwinów i Rusów - Łuck (Ukraina dziś). Riad, także niespecjalnie łączy. No i jego potomkowie, chcą politykować. To jak to, tylko takie mosty? Nie mam propozycji. Zapytajcie Mieszkańców. Zwłaszcza tych ulic. Mam pytanie: jak rozwiązane będą "kolizje' z nową przecież, ścieżką po Wale Krzny?Data dodania komentarza: 28.03.2024, 19:10Źródło komentarza: Dwóch kandydatów na patrona mostu na Krznie
Reklama
Reklama