Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
piątek, 29 marca 2024 14:39
Reklama
Reklama Baner reklamowy - warsztat samochodowy - pogotowie

Historia bialskich samolotów

Była jednym z największych zakładów przemysłowych na terenie województwa lubelskiego, miała ogromny wpływ na rozwój gospodarczy Białej Podlaskiej i ogólnokrajowe znaczenie, bo w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości Polska nie miała własnego przemysłu lotniczego, po zaborcach zostało jedynie kilka remontowych warsztatów. W latach 20. XX wieku w Białej powstała Podlaska Wytwórnia Samolotów, która na kilkanaście lat wpisała się w krajobraz miasta.
Historia bialskich samolotów

Za datę narodzin fabryki uznaje się 27 listopada 1923 roku. To właśnie wtedy powstała Spółka Akcyjna Podlaska Wytwórnia Samolotów. Założył ją Stanisław Rosenwerth wraz z  Witoldem Rumbowiczem, Czesławem Witoszyńskim i Antonim Ponikowskim. Motywem do podjęcia decyzji o stworzeniu wytwórni była obfitość dobrej jakości drewna dostępnego w okolicy, a drewno w owym czasie, było jednym z podstawowych surowców przy produkcji samolotów.

Pierwsze samoloty

Fabryka samolotów znajdowała się w obiektach byłego Syndykatu Rolniczego w dzielnicy Wola w Białej Podlaskiej. Wykorzystano m.in. budynki dawnego browaru. Zajmowały teren o powierzchni 35 ha w bezpośrednim sąsiedztwie niewielkiego lotniska wojskowego. 

8 IV 1924 r. Zarząd PWS i Departament Lotnictwa podpisały umowę na dostawę 50 samolotów rozpoznawczo-bombowych Potez XV A2, następnie zamówienie zostało zwiększone na 110 sztuk. To znacznie przyspieszyło rozruch Podlaskiej Wytwórni Samolotów. Termin realizacji określono na 1 VI 1926 r, więc 2 maja 1925 roku rozpoczęto budowę fabryki, a we wrześniu tego roku ruszyła produkcja. W lipcu 1925 r. w powietrze wzniósł się pierwszy Potez XV 172. W tym czasie w zakładzie pracowało już 450 osób. 

Oprócz produkcji licencyjnej, PWS dążyła do uruchomienia produkcji własnych konstrukcji. W 1925 roku powstało biuro konstrukcyjne wytwórni, w którym opracowano dużą ilość projektów, częściowo realizowanych w postaci prototypów, czasem wprowadzanych też do produkcji seryjnej. W 1927 roku opracowano i zbudowano prototyp dwumiejscowego samolotu myśliwskiego PWS-1. Samolot pobił ciekawy rekord w tamtych czasach – najdłuższego lotu. Stało się tak, ponieważ po starcie z bialskiego lotniska pilot Franciszek Rutkowski nie mógł na nim wylądować. Po kilku nieudanych próbach, aby się nie rozbić pilot zdecydował się polecieć do...Dęblina, dopiero tam udało się sprowadzić maszynę na ziemię. 

Schyłek

Mało kto wie, że Podlaska Wytwórnia Samolotów podjęła też próbę zbudowania całkowicie metalowego samolotu pasażerskiego. Koncepcja powstała w wyniku konkursu ogłoszonego przez Ministerstwo Komunikacji. Niestety konstrukcja pierwszego polskiego samolotu pasażerskiego nie należała do udanych. Podczas lotu próbnego, dla właściwego wyważenia płatowca trzeba było umieścić w kabinie trzy 50-kilogramowe worki balastu. Samolot nie trafił więc do produkcji.ale nie doczekała się realizacji.

Wybuch wojny i okres okupacji zakończył działalność PWS. Podczas niemieckich bombardowań w dniu 4 września zabudowania wytwórni uległy znacznym zniszczeniom (ok. 70 proc.). 

Cały artykuł przeczytacie w aktualnym numerze i e-wydaniu Słowa Podlasia, 30/2018


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
Reklama
Reklama
Reklama
KOMENTARZE
Autor komentarza: ksiądz IgnacyTreść komentarza: Ulica ma być nazwana imieniem wielkieg i zasłużonego Polaka. Takim Polakiem jest Świętej Pamięci Generał Wojciech Jaruzelski.Data dodania komentarza: 29.03.2024, 10:45Źródło komentarza: Chcieli nadać nazwę ulicy. Musieli wycofać uchwałęAutor komentarza: Nie rucia nogaTreść komentarza: Ta czarna zaraza zawsze i wszędzie musi się wpierdzielać w każdy aspekt życia człowieka. Tak nazwijmy nową ulice imieniem jakiegoś pajaca z krzyżemData dodania komentarza: 29.03.2024, 08:14Źródło komentarza: Dwóch kandydatów na patrona mostu na KrznieAutor komentarza: kibic PodlasiaTreść komentarza: Do Zakrzesia: To proszę wymienić choć jednego reprezentanta Polski z radzyńskiej Akademii oraz sezony, w których drużyny z niej grały w Centralnej Lidze Juniorów. O ile wiem, to odpowiedź będzie brzmiała - ZERO.Data dodania komentarza: 28.03.2024, 23:21Źródło komentarza: Szymański i spółka wywalczyli finały MEAutor komentarza: czyTTreść komentarza: Nie wiem o czym ga da l i. Chyba o wyborachData dodania komentarza: 28.03.2024, 19:13Źródło komentarza: Dyskutowali o tym, jak pomóc zdolnym uczniomAutor komentarza: czy TTreść komentarza: Jeśli most ma łączyć, to nie te raczej: Jozafat zapoczątkował rozwój polonizacji Lićwinów i Rusów - Łuck (Ukraina dziś). Riad, także niespecjalnie łączy. No i jego potomkowie, chcą politykować. To jak to, tylko takie mosty? Nie mam propozycji. Zapytajcie Mieszkańców. Zwłaszcza tych ulic. Mam pytanie: jak rozwiązane będą "kolizje' z nową przecież, ścieżką po Wale Krzny?Data dodania komentarza: 28.03.2024, 19:10Źródło komentarza: Dwóch kandydatów na patrona mostu na Krznie
Reklama
Reklama