Szlachcic przyszedł na świat o godz. 10, 22 grudnia 1861 r. w Radzyniu Podlaskim. Jako jedno z czworga dzieci Tomasza i Marii z Przesmyckich wywodzących się z ziemiaństwa. Jego ojciec był inżynierem nadzorującym budowy dróg, a dziad Paweł właścicielem majątków Droblin i Bordziłówka w Siedleckim. Już jako dziecko Zenon odznaczał się zdolnościami humanistycznymi, stąd posłano go do VI Państwowego Gimnazjum Warszawskiego, gdzie zdolności językowe i znajomość literatury klasycznej była szczególnie ceniona. Następnie młody dziedzic podjął się studiów prawa na Uniwersytecie Warszawskim. W tym okresie zaczął publikować swoje pierwsze artykuły i wiersze na łamach popularnej prasy. Jego talent dostrzegły redakcje pism: „Kraj”, „Biblioteka Warszawska” i „Ateneum”. Wkrótce zaczęły się też pojawiać w prasie tłumaczenia dzieł literackich przygotowane przez Zenona Przesmyckiego. Pierwszy przekład ukazał się, gdy student prawa miał zaledwie 22 lata. Była to komedia Jarosława Vrchlicky’ego pt. „W beczce Diogenesa“ przetłumaczona z czeskiego. Niedługo po tym, Zenon zachęcony pierwszym sukcesem, wydał tłumaczenie pięcioaktowej sztuki „Drahomira”, autorstwa swego ulubionego twórcy. Na tym nie poprzestał i przygotował zbiór poezji Jarosława Vrchlicky’ego pt. „Duch i świat”. Wraz z przyjaciółmi ze studiów wydał też zbiór ich własnych wierszy w tomiku pt. „Z chwil wolnych, wiązanka prac literackich: Aleksander Chomiński, Roman Lech, Miriam, Karol Sękowski. Nakładem autorów”.
Nawiązał też stałą współpracę z pismem „Kraj”, gdzie publikował poezję swojego autorstwa oraz liczne tłumaczenia czeskich poetów. Jego działalność została szybko dostrzeżona przez czeską bohemę, dzięki temu młody twórca nawiązał liczne znajomości z literatami z tego kraju. Odwdzięczono się także wydaniem jego tomiku wierszy w języku czeskim. Mimo działalności literackiej, Zenon nie zaniedbywał nauki, wręcz przeciwnie, przygotował rozprawę, za którą otrzymał złoty medal od uczelni, a jego pracę wydano jako osobną publikację. Złożono mu też propozycję dalszego rozwoju na Uniwersytecie Petersburskim. Jednak, młodzieniec swoją przyszłość widział inaczej, przede wszystkim chciał by była ona związana z cenioną przez niego sztuką. W 1887 r. został prowadzącym pismo „ Życie”, gdzie publikował utwory przetłumaczone z czeskiego, francuskiego i angielskiego. Niestety, jeden z artykułów, który ukazał się w „Życiu” nie przypadł do gustu carskiej cenzurze. Dlatego na pismo nałożono wysoką, jak na tamte czasy, karę, która wynosiła 2000 rubli. To definitywnie przekreśliło dalszy rozwój tytułu pod jego kierunkiem. Dodatkowo w tym okresie Zenon Przesmycki noszący wówczas pseudonim artystyczny Miriam, został powołany do odbycia służby wojskowej w oddziale artylerii. Po pobycie w koszarach krytyk literacki i tłumacz zaczął podróżować po Europie. Zarówno w Paryżu i Wiedniu nawiązał kontakty ze środowiskami artystycznymi. Prowadził też wnikliwe studia filozoficzne ze względu na zainteresowanie postacią Józefa Hoene-Wrońskiego, matematyka, fizyka i filozofa. Zaczął też publikować w pismach „Świat” i „Kraj”. Powrócił również do tłumaczeń twórczości Jarosława Vrchlicky’ego. Wydał też w 1893 r. tomik pt. „Z czary młodości”. Było to swoiste pożegnanie z pisaniem wierszy, gdyż wojaże, które odbył upewniły go w przekonaniu, iż jego poezja odbiega od tej tworzonej przez kolegów w stolicach Francji i Austrii. Publikację dedykował rodzicom, co w połączeniu z jego żeńskim pseudonimem Miriam, mogło oznaczać cześć oddaną matce – Marii z Przybyszewskich. O tym, że krytyk ostatecznie zakończył swoją twórczość poetycką może też świadczyć jego skupienie na badaniu i przekładaniu dzieł najwybitniejszych literatów z Francji i Czech. Do ważnych jego prac należy zaliczyć przekład „Wyboru pism dramatycznych” Maurycego Maeterlincka w 1894 r., co stało się towarzyskim wydarzeniem i spotkało się z uznaniem polskich artystów dla Zenona Przesmyckiego. Zwłaszcza, iż tłumaczenie poprzedzał skrupulatnie przygotowany wstęp liczący aż 122 strony. W kolejnym roku w lwowskim „Pamiętniku naukowym i literackim” zostało opublikowane jego studium dotyczące pism Jose Marii de Herediego.
Bibliografia: www.ipsb.nina.gov.pl; Stanisław Piotr Koczorowski „Zenon Przesmycki (Miriam)” Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej 36/3-4, 1946 r.; Słownik biograficzno-geograficzny Radzynia Podlaskiego i powiatu radzyńskiego: Dariusz Magier Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Wydział Humanistyczny „Zenon Przesmycki (1861-1944)”.
Cały artykuł przeczytacie w papierowym i elektronicznym wydaniu Słowa Podlasia, z 29 września
Napisz komentarz
Komentarze