Tydzień z dziejów regionu [13-19 października]. Od Tyśmienicy po Radzyń Podlaski

13 października

13 października 1919 roku – do Parczewa włączono (z gminy Tyśmienica) wsie Koczergi, Jasionka Polska i Jasionka Ruska, formalnie powiększając obszar miasta. Mija 106 lat. 

13 października 1943 roku – w Parczewie oddział Kedywu AK przeprowadził akcję odwetową znaną jako „zamach na Dykowa”; zastrzelono policjanta Jarmułowicza, współpracującego z Niemcami. Jedna z głośniejszych dywersji w powiecie parczewskim końca 1943 r. Mija 82 lata.

14 października

14 października 1809 roku – na mocy pokoju w Schönbrunn do Księstwa Warszawskiego przyłączono tzw. Nową Galicję; w nowych granicach znalazły się m.in. Łosice i Międzyrzec Podlaski. Zmiana przyniosła przebudowę administracji i nowe ramy prawne w regionie. Mija 216 lat. 

14 października 1942 roku – Radzyń Podlaski: ostatnia fala wysiedleń ludności żydowskiej. O świcie wyłapano 2–3 tys. osób, poprowadzono do Międzyrzeca Podlaskiego, skąd odchodziły transporty do Treblinki (akcja „Reinhardt”). Mija 83 lata. 

15 października

15 października 1773 roku – w rejestrach Rady Nieustającej odnotowano rezolucję dotyczącą propinacji miejskiej w Łosicach, czyli przywileju warzenia i sprzedaży piwa oraz miodu pitnego. Sprawa dotyczyła kontraktu między miastem a starostą łosickim i była elementem reform gospodarczych końca XVIII wieku. Mija 252 lata.

15 października 1911 roku – w Gazecie Świątecznej ukazała się relacja o tragicznym wypadku w Konstantynowie (powiat bialski). Trzyletnia dziewczynka, bawiąc się w pobliżu pieca, zapaliła od ognia sukienkę i doznała ciężkich poparzeń, które okazały się śmiertelne. Mija 114 lat od tamtego zdarzenia.

Czytaj też: Konstantynów. Tragedia 3-letniej dziewczynki przy rozpalonym piecu

15 października – na całym świecie, także w regionie bialskim, obchodzony jest Dzień Dziecka Utraconego. To dzień refleksji i wsparcia dla rodzin, które doświadczyły straty dziecka – niezależnie od wieku czy okoliczności. W Białej Podlaskiej tradycyjnie odbywają się tego dnia nabożeństwa i symboliczne pochówki dzieci utraconych. Na cmentarzu komunalnym znajduje się Grób Dzieci Utraconych, przy którym mieszkańcy zapalają znicze i składają kwiaty. Mija kolejny rok obchodów tego dnia w regionie.

16 października

16 października 1829 roku – w Białej Podlaskiej urodził się bł. Honorat Koźmiński, kapucyn i założyciel wielu zgromadzeń zakonnych, ważna postać religijnej historii południowego Podlasia. Mija 196 lat. 

17 października

17 października 1812 roku – w Łosicach i okolicach pojawiły się oddziały rosyjskie, o czym w swoim dzienniku pisał Julian Ursyn Niemcewicz: „Moskale w Łosicach”. Było to związane z manewrami wojsk podczas kampanii napoleońskiej 1812 roku i przygotowaniami do starcia pod Białą. Mija 213 lat.

17 października 1944 roku – w Warszawie zmarł Zenon „Miriam” Przesmycki (urodzony w Radzyniu Podlaskim), poeta, tłumacz i odkrywca twórczości Norwida. Mija 81 lat. 

17 października 1942 roku – w Kąkolewnicy (powiat radzyński) niemiecka żandarmeria przeprowadziła obławę, w wyniku której zatrzymano około 100 osób. Akcją dowodził kpt. Albert Goldgruber. Była to jedna z większych pacyfikacji w regionie jesienią 1942 roku. Mija 83 lata.

18 października

18 października 1812 roku – w rejonie Białej (Podlaskiej) doszło do potyczki wojsk francusko-saskich z oddziałami rosyjskimi w trakcie odwrotu Wielkiej Armii z Rosji. Wydarzenie znane jest jako bitwa pod Białą. Po walce oddziały gen. Reyniera cofnęły się w stronę Łosic; dzień później dowódca wydał rozkaz dziękczynny w Chotyczach. Mija 213 lat.

18 października 1944 roku – 31. Pułk Piechoty (LWP) wkroczył do lasów na południowy zachód od Radzynia Podlaskiego, rozlokowując dowództwo we folwarku Adamki. Tego dnia rozpoczęto budowę ziemianek i przygotowania do dalszego marszu na zachód. Mija 81 lat.

18 października 1975 roku – w Szkole Podstawowej nr 3 w Parczewie odnotowano w kronice szkolnej „drugi ważny moment w historii placówki” – rozbudowę budynku i oddanie nowych sal dydaktycznych. Mija 50 lat.

18 października 1992 roku – w Kiełbaskach (gmina Huszlew) odsłonięto pomnik-głaz upamiętniający bitwę z 5 października 1946 r., stoczoną przez oddział WiN z siłami KBW i UB. Pomnik ufundowali mieszkańcy wsi i kombatanci. Mija 33 lata.

19 października

19 października 1939 roku – w Łukowie, po ponownym zajęciu miasta przez Niemców, doszło do egzekucji około 70 Żydów przy rynku. Była to jedna z pierwszych masowych zbrodni okupanta na ludności żydowskiej w regionie. Mija 86 lat.

19 października 2019 roku – w Radzyniu Podlaskim świętowano 70-lecie Stacji Pogotowia Ratunkowego – jubileusz instytucji ważnej dla całego powiatu. Mija 6 lat.

CZYTAJ TEŻ: