Bociany nie mają platform – alarmuje nasz czytelnik

– Wisznice Kolonia to piękne miejsce, idealne dla bocianów. Co roku do naszej wsi przylatuje ok. 100 tych ptaków. Wiją sobie gniazda na słupach energetycznych. W minionym roku duży ciężar takich gniazd powodował ich dotykanie do przewodów i zwarcie. W efekcie wielokrotnie nie mieliśmy w domach prądu – wyjaśnia. – W 2023 r. pracownicy PGE zrzucili część gniazd i problem z przerwami prądu zniknął. Ale mamy marzec, część bocianów już przyleciała. Lada moment pojawią się następne. Zaczną wić gniazda. Czy nie lepiej byłoby w miejsce zrzuconych gniazd zamontować platformy? – pyta.

W miarę możliwości montują platformy

Z tym zapytaniem zwróciliśmy się do PGE Dystrybucji. 

– PGE Dystrybucja od ponad 30 lat buduje dla bocianów specjalne platformy wynoszone ponad słupy energetyczne. Konstrukcje te zapobiegają bezpośredniemu kontaktowi bocianów z liniami energetycznymi, co znacząco redukuje niebezpieczeństwo porażenia prądem – szczególnie wśród młodych osobników, które dopiero uczą się latać. Pracownicy Pogotowia Energetycznego PGE Dystrybucja, każdorazowo w przypadku otrzymania zgłoszenia o tym, że na danym słupie bocian próbuje, bądź już zbudował gniazdo, weryfikują taką informację i w czasie przewidzianym na prace przy bocianich gniazdach, montują konstrukcję pod gniazdo – przekazuje Biuro ds. Dystrybucji PGE. 

Zaznacza jednocześnie, że obecność bocianów na słupach powoduje wiele kłopotliwych do usunięcia awarii. – W ramach prowadzonych prac eksploatacyjnych na terenie Rejonu Energetycznego Biała Podlaska usunięte zostały początki konstrukcji gniazd powstałych w celach edukacyjnych młodych bocianów. Słupy z gniazdami zbudowanymi przez bociany bez platform, które zostały usunięte ze względu na wywołane ich obecnością awarie, są sukcesywnie wyposażane w platformy – przekazuje.

Zaznacza też, że bocian to specyficzny ptak – sam wybiera swój dom. 

– Zdarzały się przypadki, że mimo platformy bocian nie budował gniazda w przygotowanym przez energetyków miejscu, a wybierał sąsiadujący słup – na którym dużo trudniej założyć gniazdo. Energetycy w okresie zimowym na bieżąco monitorują stan słupów obciążonych bocianim lokum. W przypadku, gdy bociany powracają cyklicznie w dane miejsce, gniazda są jedynie odciążanie (usuwana jest jego część), a ptak po powrocie z zimowiska nadbudowuje konstrukcję świeżymi gałęziami. We wspomnianym przypadku (w Wisznicach kolonii przyp. red.) usunięte gniazda nie były zamieszkałe przez bociany, a zalegający nawilgnięty materiał budulcowy stanowił bezpośrednie zagrożenie nie tylko dla urządzeń elektroenergetycznych, ale także osób postronnych – informuje Biuro ds. Dystrybucji PGE.
 

Gatunek chroniony

Z kolei rzecznik prasowy Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Lublinie, Cezary Wierzchoń wyjaśnia, że Bocian biały (Ciconia ciconia) podlega ochronie gatunkowej ścisłej na mocy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 roku w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Obowiązują więc w stosunku do tego gatunku zakazy, o których mowa w art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody wprowadzone ww. rozporządzeniem, w tym zakaz niszczenia, usuwania lub uszkadzania gniazd oraz niszczenia siedlisk. 

– Jednocześnie, na mocy § 9 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, wprowadzone zostało odstępstwo od zakazu usuwania gniazd ptaków, w terminie od dnia 16 października do końca lutego, z obiektów budowlanych lub terenów zieleni, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne. W przypadku podjęcia decyzji o usunięciu gniazda bociana białego z danej lokalizacji, właściwym i praktykowanym działaniem jest przeniesienie tego gniazda na najbliższą możliwą lokalizację zastępczą – informuje Cezary Wierzchoń. 

Dodaje, że takie działania prowadzi PGE w Białej Podlaskiej, który zwrócił się do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Lublinie z prośbą o wyrażenie zgody na zmianę lokalizacji platform gniazd bocianich z miejsc, w których w ciągu ostatnich kilku lat nie stwierdzono obecności ptaków, na inne miejsca, w których montaż platformy jest konieczny celem dokonania odpowiednich zabezpieczeń na słupach elektroenergetycznych będących w posiadaniu Rejonu Energetycznego Biała Podlaska. – Mając na uwadze powyższe, możliwym jest, że zrzucone przez PGE gniazda bociana białego nie stanowiły już miejsca gniazdowania ptaków lub też mogły one być usunięte w okresie obowiązującego odstępstwa od zakazu zrzucania gniazd, o którym mowa powyżej, np. na prośbę właścicieli nieruchomości, w przypadku jeżeli wymagały tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne – podkreśla rzecznik.

Brakuje platform

W 2021 roku Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie zakupiła platformy pod gniazda bocianów w ramach projektu pn. „Czynna ochrona wybranych siedlisk i gatunków na terenie województwa lubelskiego w roku 2021”, sfinansowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie. – Jednakże, stan zakupionych w 2021 roku platform pod gniazda bociana białego został wyczerpany, wobec czego organ nie może aktualnie udostępnić platform celem ich montażu na słupach – mówi rzecznik.

Zwraca również uwagę, że montaż platform pod gniazda bocianie na słupach elektroenergetycznych leży w interesie samego PGE. – Celem ich montażu nie są wyłącznie wymogi ochrony zwierząt, ale także zapewnienie bezpieczeństwa przesyłu prądu, a tym samym zapewnienie bezpieczeństwa publicznego. Z doświadczeń RDOŚ w Lublinie wynika, że niektóre jednostki PGE montują platformy we własnym zakresie i na własny koszt – informuje Cezary Wierzchoń. 

Montaż platform w gestii wójta?

Jednocześnie przypomina, że to wójt gminy, zgodnie z art. 91 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody, jest lokalnym organem ochrony przyrody, a więc organem właściwym w niniejszej sprawie. 

– Jak wynika z art. 4 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, organy administracji publicznej, osoby prawne i inne jednostki organizacyjne oraz osoby fizyczne mają obowiązek dbania o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem narodowym. Ponadto, należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, ochrona przyrody polega m. in. na zachowaniu składników przyrody, dziko występujących zwierząt oraz zwierząt objętych ochroną gatunkową. Organy gminy są zobowiązane do stosowania i czuwania nad przestrzeganiem przepisów ochrony przyrody. Wynika to z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, zgodnie z którym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym potrzeb z zakresu ochrony środowiska i przyrody należy do zadań własnych gminy – twierdzi Cezary  Wierzchoń. - Mając na uwadze powyższe, nadmieniam, że wójt gminy Wisznice jako lokalny organ ochrony przyrody, w ramach posiadanych kompetencji ma możliwość wystąpienia z wnioskiem o udzielenie wsparcia finansowego na zakup platform pod gniazda bociana białego np. do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie. Ponadto informuję, że w przypadku pozyskania platform pod gniazdo bociana białego, wszelkie działania, do których zalicza się montaż platformy na słupie elektroenergetycznym nie jest możliwy w zakresie własnym mieszkańców lub gminy Wisznice. W celu montażu platform na czynnych słupach energetycznych należy zwrócić się do właściwego miejscowo posterunku energetycznego, który przeprowadzi tego typu prace – informuje rzecznik.

Postaramy się pomóc

Zapytaliśmy wójta gminy Piotra Dragana, czy ma wiedzę na temat sytuacji w Wisznicach Kolonii. 

– Na ten moment nikt do nas problemu nie zgłaszał. Oczywiście zorientujemy się, jakie są potrzeby w tym miejscu i postaramy się pomóc, czyli zlecić zamontowanie jednej, dwóch platform. Tylko nie wiem, czy teraz jest sens takiego działania, bo bociany już przyleciały – mówi wójt, Piotr Dragan. Dodaje, że samorząd podejmuje działania na rzecz bocianów. W 2023 r. gmina Wisznice wymieniła 3 uszkodzone platformy na nowe. 

– Jedna z platform była tak duża, że przechyliła słup. Wymieniliśmy ją. To było jesienią zeszłego roku. Platformy zamontowaliśmy tam, gdzie było wskazanie, a w pozostałych miejscach, gdzie gniazda były budowane przez wiele lat, wykonaliśmy prace porządkowe. Zdjęliśmy wierzchnią warstwę lęgową, zrzuciliśmy nadwyżkę i z powrotem ułożyliśmy gniazdko, w którym będzie lęgowisko – opowiada.

 – Na terenie gminy mamy zamontowanych na słupach kilka platform niezasiedlonych, więc rozeznamy się, w którym konkretnie miejscu brakuje platformy bocianom i gdzie można je zamontować – zaznacza zastępca wójta, Krzysztof  Biełuszka.

Okres lęgowy bocianów rozpoczyna się na początku kwietnia, a aktualnie trwa migracja bocianów z zimowisk na stanowiska lęgowe w Polsce. Oznacza to, że wszelkie prace związane z utrzymaniem miejsc lęgowych powinny być wykonane jak najszybciej, najpóźniej do końca marca.

Dziś, 26 marca czytelnik z Wisznic Kolonii poinformował nas, że pracownicy PGE zamontowali na jednym ze słupów platformę dla bocianów. 
 

• Mieszkanka powiatu łosickiego skończyła 104 lata
• Eko-podróżniczka zainspirowała radzynian
• Projekt bialskich licealistek na dniach uczelni