Historia

Efektowne widowisko, jakim była rekonstrukcja bitwy polsko-bolszewickiej, zrobiło duże wrażenie na licznie zgromadzonej w Terespolu publiczności. 

To już kolejny rok, gdy przy pomniku Zesłańców Sybiru spotkali się ci, którzy przez piekło zesłania przeszli z tymi, którzy pamięć o ich losach chcą podtrzymywać. – Młode pokolenie żyje w wolnej ojczyźnie. Dobrze żeby pamiętali, kto przelał za tą wolność krew i oddał życie – mówiła Barbara Jakubiuk, prezes bialskiego oddziału Związku Sybiraków.

W Wisznicach zorganizowano uroczystość, upamiętniającą potyczkę pod Wisznicami w ramach walki odwrotowej bitwy warszawskiej 1920 r. Z tej okazji poświęcono tablicę pamiątkową. Przypomniano też udział Podlasia w zwycięstwie. 

Niedawno w podróż ruszyła plenerowa wystawa „Wiktoria 1920”, którą będzie można podziwiać jeszcze przez miesiąc. To wspólna inicjatywa gminnej biblioteki, ośrodka kultury i szkoły w Rudnikach. Instytucje pozyskały na ten cel 40 tys. zł dofinansowania z funduszy Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022. 

Strzały z armaty, walki na bagnety, starcie polskich żołnierzy z bolszewikami. To wszystko mogli podziwiać pasjonaci historii w Terespolu. 12 września odtworzono bitwę, która rozegrała się w 1920 r.  Z kolei 13 września odsłonięto tablicę i pomnik poświęcone gen. Franciszkowi Krajowskiemu. Na uroczystość przybyła wnuczka zasłużonego generała - Wielisława Papadopulos-Krajowska. Współorganizatorem wydarzenia była 18. Dywizja Zmechanizowana Wojska Polskiego.

Wiesław Łuć, sekretarz bialskiego oddziału Krajowego Związku Dzieci Wojny, wspomina swojego ojca Józefa, który służył w 26. Pułku Ułanów Wielkopolskich. Musiał się ukrywać, gdyż chciano go pojmać za wysadzanie pociągów w czasie II wojny światowej. Opowiada też o grabieżach band złożonych ze zbiegłych jeńców sowieckich i o kuzynach, z których jeden zginął w Katyniu, a drugi był Żołnierzem Niezłomnym.

W ramach sprzątania cmentarza ewangelickiego w Zańkowie, którego powstanie datuje się na XIX w..   wykonano prace pielęgnacyjne takie jak koszenie trawy, przycinanie gałęzi i krzewów oraz grabienie liści.

Mobilna wystawa plenerowa poświęcona Bitwie Warszawskiej zostanie zaprezentowana w 12 gminnych miejscowościach. Na jej realizację Gminna Biblioteka Publiczna pozyskał dotację ze środków Ministerstwa Kultury.

Ostatnim właścicielem pałacu w Radzyniu Podlaskim, pochodzącym z ziemiaństwa, był Bronisław Szlubowski herbu Korwin. Hrabia świetnie zarządzał swymi posiadłościami. Angażował się społecznie i politycznie, m.in. wspierając dzieci i młodzież. Ufundował liczne sierocińce i szkoły we własnym majątku, kiedy rosyjski zaborca zakazał prowadzenia lekcji w języku polskim. Potajemnie przekazywał też stypendia dla najzdolniejszych uczniów. W tych działaniach wspierała go oddana mu i kochająca żona - Zofia z Chłapowskich skoligacona z Wielopolskimi.

Trwają przygotowania do przejęcia przez paulinów zabytkowego budynku nazywanego Domem Ksieni, który znajduje się przy Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. W. Witosa w Leśnej Podlaskiej. Jak przyznaje konserwator zabytków, Jan Maraśkiewicz, byłoby to idealne rozwiązanie, gdyż obiekt od ponad dwudziestu lat niszczeje. Paulini chcieliby urządzić w nim muzeum, sklepik z pamiątkami oraz kawiarenkę.

Szkoła Podstawowa w Leszczance w gminie Trzebieszów obchodziłaby w tym roku swoje 60-lecie. Obchodziłaby, bo nie doczekała tego jubileuszu. W czerwcu w placówce nie zabrzmiał ostatni dzwonek przez koronawirusa, a we wrześniu zabraknie pierwszego dzwonka przez demografię. Ze względu na małą liczbę dzieci chętnych do nauki szkoła została zamknięta. Nie wiadomo jeszcze, jaki los czeka budynek oraz tablicę która wciąż wisi przy głównym wejściu. Tablicę, upamiętniającą pobyt w Leszczance gen. Karola Świerczewskiego, który wizytował stacjonujący tutaj w 1944 roku oddział Armii Ludowej. A właśnie to wojenne wydarzenie miało pośrednio wpływ na to, że ta szkoła w ogóle we wsi powstała.

Msza święta za ojczyznę, złożenie wieńców przy Pomniku Nieznanego Żołnierza, ceremoniał z udziałem wojska oraz występy artystyczne. Tak mieszkańcy i władze gminy Sosnowica upamiętnią 100. rocznicę zwycięskiej wojny polsko-bolszewickiej.

Na murze otaczającym plac kościoła św. Antoniego zawisła tablica poświęcona pamięci żołnierzy 34. Pułku Piechoty. Mieszańcom przypomni nie tylko o ich dokonaniach na polach walki, ale również o tym, że miasto Biała Podlaska zawdzięcza pułkowi skok cywilizacyjny w latach 20-tychi 30-tych XX w., gdy odradzała się i krzepła państwowość w naszym kraju.

W 1996 roku w Wohyniu doszło do morderstwa kobiety i dziecka. Sprawcą okazał się 15-latek. Nie był to niestety koniec pasma nieszczęść jego rodziny.

Hrabia Ignacy Potocki uważany jest za współtwórcę Konstytucji 3 maja, która prawdopodobnie powstała w radzyńskim pałacu jego brata, Kajetana Potockiego. W ten sposób reformatorzy chcieli uniknąć ujawnienia treści ustawy rządowej rosyjskim szpiegom, których nie brakowało w Warszawie. Ignacy był też jednym z przywódców insurekcji kościuszkowskiej, marszałkiem wielkim litewskim oraz działaczem na rzecz rozwoju edukacji w Rzeczpospolitej.